Choć w potocznym języku „przyczyna” i „powód” bywają używane jako synonimy, warto znać subtelną, lecz istotną różnicę między nimi – szczególnie jeśli chcemy mówić poprawnie.

Przyczyna – obiektywny fakt

Słowo „przyczyna” pochodzi od połączenia „przy” i „czynić”. Oznacza to czynnik lub element, który pośrednio lub bezpośrednio, wywołuje dane zjawisko. Co istotne, przyczyna sama w sobie nie musi być działaniem celowym – często jest czymś niezależnym od ludzkiej woli.

„Przyczyna” odnosi się do obiektywnego faktu – może być fizyczna, logiczna, namacalna. 

Przykłady:
– Przyczyną zalania łazienki była pęknięta rura.
– Przyczyną wypadku była śliska nawierzchnia.
– Przyczyną pożaru było zwarcie instalacji elektrycznej.

Powód – subiektywne uzasadnienie

„Powód” to osobista motywacja lub decyzja. Pochodzi od słowa „wodzić” czy „powodzić”, czyli „kierować”. Dawniej oznaczało prowadzenie, zachętę czy pobudkę. Dlatego „powód” to zawsze coś, co ktoś uznaje za uzasadnienie swojego działania.

„Powód” może być emocjonalny, subiektywny, nawet absurdalny. Odnosi się do intencji, wyboru lub interpretacji danej sytuacji.

Przykłady:
– Kamila wynajdowała różne powody, żeby nie pracować.
– Ona miała powód, żeby się na niego obrazić.
– Jaki jest powód twojego zdenerwowania?
– Powód do świętowania był oczywisty – wygraliśmy mecz!

*Powód to również jedna ze stron w procesie cywilnym, obok pozwanego.

Cause vs reason – what’s the difference?

Although in everyday language “przyczyna” (cause) and “powód” (reason) are often used as synonyms, it’s worth knowing the subtle yet important difference between them – especially if we want to speak precisely.

Przyczyna – an objective fact

The word “przyczyna” comes from combining “przy” (near, by) and “czynić” (to do, to make). It means a factor or element that indirectly or directly triggers a given phenomenon. Importantly, a “przyczyna” itself doesn’t have to be a deliberate action – it’s often something independent of human will.

“Przyczyna” refers to an objective fact – it can be physical, logical, or tangible.

Examples:
– The cause of the bathroom flooding was a burst pipe.
– The cause of the accident was a slippery road surface.
– The cause of the fire was a short circuit in the electrical system.

Powód – a subjective justification

On the other hand, “powód” is a personal motivation or decision. It comes from the word “wodzić” or “powodzić,” meaning “to lead” or “to guide.” In the past, it meant leadership, encouragement, or prompting. That’s why a “powód” is always something that someone considers a justification for their actions.

A “powód” can be emotional, subjective, or even absurd. It refers to the intention, choice, or interpretation of a situation.

Examples:
– Kamila kept finding different reasons not to work.
– She had a reason to be upset with him.
– What’s the reason for your frustration?
– The reason to celebrate was obvious – we won the match!

*“Powód” is also the term for one of the parties in a civil lawsuit, along with the defendant.

ĆWICZENIA DO TEMATU

• Gramatyka B1